ΠΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ Π΄ΠΈΡΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅
ΠΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ
ΠΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΈ β ΡΡΠΎ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ° Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΌΡΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΠΊΠ°Π½Π΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΡΡ Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ. ΠΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π½Π°ΡΠ°ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΡΡΡΡ, Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΌΡΡΠΊΡΠ»Π°ΡΡΡΡ, ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌΠΈ Π΄Π²ΠΈΠ³Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°ΡΡΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΡΠΎΠ³Π°ΠΌΠΈ, ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ°, ΡΡ ΡΠ΄ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΡΡ Π° ΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠ° ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ (ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π±ΠΈΠΎΠΏΡΠ°ΡΠΎΠ², Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Ρ), ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ (ΠΠΠ, ΡΠ΅ΡΠ΅Π±ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΠ -ΡΠΊΠ°Π½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅). ΠΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΡ, ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΡ, ΠΠ€Π.
ΠΠΠ-10
ΠΠ±ΡΠΈΠ΅ ΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ
Π’Π΅ΡΠΌΠΈΠ½ Β«ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡΒ» ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΠ΅Ρ Π² ΡΠ΅Π±Π΅ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ ΡΠΎ ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·ΠΎΠΌ. ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π΄Π΅ΡΠΈ ΡΡΡΠ°Π΄Π°ΡΡ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈ MELAS, MERRF, ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠΎΠΌ ΠΠ΅ΡΠ½ΡΠ°-Π‘Π°ΠΉΡΠ° Ρ Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉ Π½Π°ΡΡΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠΌΠΎΠΏΠ»Π΅Π³ΠΈΠ΅ΠΉ. ΠΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ-Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠΈΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ Π½Π°ΡΠ°Π»ΠΎΡΡ Π² 1980-Ρ Π³Π³. Π Π°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 11,5 ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ Π½Π° 100 ΡΡΡ. Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ·-Π·Π° ΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌΠ°, Π²Π°ΡΠΈΠ°Π±Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΡ Π²ΠΈΠ΄ ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠ΅ΡΡΠ΅Π·Π½ΡΠ΅ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ Π² Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠ΅.
ΠΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ
ΠΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Ρ Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΠΏΠΎΡΠ°Π΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΡΠΌΠΈ Π² ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΠΠ ΠΈΠ»ΠΈ Π² ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΡ Π³Π΅Π½Π°Ρ , ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ. ΠΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 300 Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠΎΠ² Π³Π΅Π½Π½ΡΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² β ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Π½ΡΡ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½, Π΄Π΅Π»Π΅ΡΠΈΠΉ, Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ. ΠΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΡΠ΄ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΎΠ², Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΡ ΠΈΡ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ Π²ΡΠ΅Ρ Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ. ΠΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΡ:
ΠΠ°ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·
ΠΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΡ β ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½Π΅Π»Π»Π°, ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°Ρ , ΠΊΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΡΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠΎΠ². ΠΠ½Π° ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π΄ΡΡ Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ 5 ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΈΠ· Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ Π΄Π΅ΡΡΡΠΊΠΎΠ² ΡΡΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ. Π€Π΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° ΠΠ’Π€ β Π°Π΄Π΅Π½ΠΎΠ·ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΠΎΡΡΠ°ΡΠ°, Π²ΡΡΡΡΠΏΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠΌ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ Π² ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ΅.
ΠΡΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ 4 Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ° ΠΏΠ°ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ. ΠΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΠΌΡΡΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°ΡΡΡΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ° ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΡΡΠΎ ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ». ΠΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ² Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΠ°, Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΠ·ΠΌΠ° ΠΆΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ, Π΄ΠΈΡΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΡΠΈΠΊΠ»Π° ΠΡΠ΅Π±ΡΠ°.
ΠΡΠΈ ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡΡ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π°. ΠΡΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΈ Π½Π΅ΡΠ²Π½Π°Ρ ΡΠΊΠ°Π½Ρ, Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠ΅ ΠΎΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΎΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π°, ΡΡΡΠ°Π΄Π°ΡΡ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ. ΠΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ² Π² ΠΌΡΡΡΠ°Ρ , Π΄Π΅Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ, Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΌΠΈΠΎΡΠΈΠ±ΡΠΈΠ»Π» ΠΈ ΠΈΡ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠ°Π½ΡΡ. Π‘ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π΅ΠΌ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π° ΡΠ΅ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΡ ΠΌΡΡΡΡ, ΡΠ½Π΄ΠΎΠΊΡΠΈΠ½Π½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΈ ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ, ΡΡΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Β«ΠΌΠ°ΡΠΊΠΈΒ» ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΈ.
Π‘ΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΈ
ΠΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΌΠ°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ°Π½Π½Π΅Π³ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°, ΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΡΡΡ Ρ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ±ΡΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΡΡ ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΡΡΡ, ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ½ΡΡΠ° ΡΠΊΠ΅Π»Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΡΡΠΊΡΠ»Π°ΡΡΡΡ, Π½Π΅ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π½Π°Π³ΡΡΠ·ΠΎΠΊ. Π’ΠΈΠΏΠΈΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ°Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΌΠΎΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ: Π΄Π΅ΡΠΈ ΠΏΠΎΠ·Π΄Π½ΠΎ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°ΡΡ ΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡ, ΠΏΠΎΠ»Π·Π°ΡΡ, Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ, Ρ Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ΡΠΊΠ»ΡΠΆΠ΅ΡΡΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ Ρ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡ.
ΠΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠΈΠΏΠΎΠΌ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΈ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠ΅ MERRF ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ΄ΠΎΡΠΎΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈΡΡΡΠΏΠ°ΠΌΠΈ (Π°ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ, ΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠΎ-ΠΊΠ»ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ, ΠΌΠΈΠΎΠΊΠ»ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ), ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ·ΠΆΠ΅ΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΈ. ΠΠ»Ρ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠ° MELAS Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΡ, ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΡΡΡ, Π½Π΅ΠΉΡΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΡΡΠ³ΠΎΡΡ ΠΎΡΡΡ.
Π£ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ ΠΠ΅ΡΠ½ΡΠ°-Π‘Π°ΠΉΡΠ°, ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΈ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ Π³Π»ΠΎΡΠ°Π½ΠΈΡ, Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ°, ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΡΡ Π°. Π₯ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠ°Ρ Π½Π°ΡΡΠΆΠ½Π°Ρ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠΌΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ ΠΠ΅ΡΠ½ΡΠ°-Π‘Π°ΠΉΡΠ°, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΈΠ·ΠΎΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ°ΡΠ΅ Π±ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π² ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΌ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ΅.
ΠΡΠ»ΠΎΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΡ
ΠΡΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΠΌΠΈ ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠ° ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π½Π΅ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ, Π½Π΅ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅. Π‘Π½Π°ΡΠ°Π»Π° ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»Π°Ρ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ, Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ°Π΅Ρ Π²ΡΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΎ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ°: Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΠΊΠ°Π΅ΡΡΡ Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠ°Ρ ΠΌΡΡΠΊΡΠ»Π°ΡΡΡΠ° ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΎΠ² Π΄ΡΡ Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΠΈΡΠ΅Π²Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ΅Π²Π°ΡΠΎ Π΄ΡΡ Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ, Π°ΡΠΏΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠ½Π΅Π²ΠΌΠΎΠ½ΠΈΡΠΌΠΈ, ΡΠΎΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΎΠΌ. Π’Π°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΎΠ±ΡΠ»ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡ ΠΊΡΡΠ³Π»ΠΎΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡ ΠΎΠ΄Π°.
ΠΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡΡΡΡ Π΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠ°, ΠΈΡΠΊΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ Π½ΠΈΠΆΠ½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π½Π° ΡΠΎΠ½Π΅ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΡΠ°. ΠΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠΈ Π·ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π½Π΅ΡΠ²ΠΎΠ² Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ Ρ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠΎΠΌ MERRF Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΏΠΎΡΠ°. ΠΠΏΠ°ΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠΎΠ² ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΡ, ΡΠΏΠΈΠ»Π΅ΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠ°ΡΡΡ, ΠΌΠΎΠ·Π³ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ΅ΠΊ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΡΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ Π»Π΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Π°.
ΠΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠ°
ΠΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ·ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π½Π° ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Ρ Π½Π΅Π²ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³Π°, Π΄Π»Ρ ΡΡΠΎΡΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΠ·Π° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΠΊΠ°. ΠΡΠΈ ΠΎΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π΅Π²ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠ°ΡΡΡ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ°, ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΈ ΡΠΎΠ½ΡΡΠ°, ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π½Π°Π²ΡΠΊΠΎΠ². ΠΠΎΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΊΠ° Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΠ·Π° ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ:
ΠΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΉ
Π ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π½Π΅Π²ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΡΡΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΠΈ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ. Π‘ΡΡΡ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠ½ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΠΊ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ°, ΡΠ²ΠΎΠ΅Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² Π² ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΡΡ . ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ²:
ΠΠ°ΠΆΠ½ΡΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠΎΠΌ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ΄ΠΈΠ΅ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ², ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΡ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ (ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΡ Β«ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Π±Π»ΠΎΠΊΠ°Β»). Π Π΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΠΎΠ²Π°Π½Π° ΠΊΠ΅ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π½Π°Ρ Π΄ΠΈΠ΅ΡΠ°, Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΆΠΈΡΠΎΠ²ΡΡ Π΄ΠΈΠ΅Ρ. ΠΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΈΡΠΌ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π»Π΅ΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠ°ΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅, Π² ΡΡΠΆΠ΅Π»ΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π³Π°ΡΡΡΠΎΡΡΠΎΠΌΠ°.
ΠΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ· ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠ°
ΠΡΠΈΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠΈ Π΄ΠΈΡΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ
Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ, Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΡΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΠΊΠΎΠ², ΠΈΠ·-Π·Π° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ°, ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΠΈΠΈ (ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ ΠΊ ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΡ Π² Π½ΠΎΡΠΌΠ΅ Π² ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°Ρ ) ΠΈ «ΠΏΠΎΡΠΎΠ³ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠ°» (Π΄ΠΎΠ»Ρ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»Π°, Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠ°Ρ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΠΎΠ²) Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΊΠ°Π½ΡΡ . Π£ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π½Π° Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΠΏΠ΅ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°ΡΡΡΡ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΡ Ρ Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΌ Π»Π°ΠΊΡΠ°ΡΠ°. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ, ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡ, Π»ΠΈΡ ΠΎΡΠ°Π΄ΠΊΠ°, ΡΡΠΆΠ΅Π»ΡΠ΅ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π½Π°Π³ΡΡΠ·ΠΊΠΈ, Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ°Π΄Ρ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ, Ρ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π»Π°ΠΊΡΠ°ΡΠ° ΠΈ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π°ΡΠΈΠ΄ΠΎΠ·, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ (ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ) ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΠΎΠ², ΡΠ°ΡΡΠΎ Π² ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΠΈ Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°ΡΡΡΠ°. ΠΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΠΌΠΈΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ ΠΏΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½ Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΡ ΡΠ΄ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠΈΡΡΠΈΡΠΌΠΈ. ΠΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΎΠΏΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΠ½ΡΠΉ Π°Π½Π°ΠΌΠ½Π΅Π· Π² ΡΡΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»Π΅Π½ Π΄Π»Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ , Π½Π΅Π²ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ² ΠΈ, ΡΠ°ΡΡΠΎ, ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ², ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ Ρ ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ², ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π²Π°Ρ Ρ Π²ΡΠ°ΡΠ° Π²ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Β«ΠΏΡΠΎΠΊΠ»ΡΡΠΎΠΉΒ» ΡΠ΅ΠΌΡΠΈ.
ΠΠΏΠΈΠ΄Π΅ΠΌΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ
ΠΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΡ Π»ΡΡΡΠ΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ Π² ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Ρ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ½Π° Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π² ΡΠ΅Π±Ρ: Π²ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π»Π°ΠΊΡΠ°ΡΠ°/ ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΠ°, ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ½Π° Π² ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΈ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΡΠΈΠ» / ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°ΡΠ½ΠΈΡΠΈΠ½Π° Π² ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΡΠΊΠ΅, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΉ Π² ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈ ΠΈ ΠΌΠΎΡΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ. Π Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² (ΠΠΠ, ΠΠΠ, ΠΠΠ ΠΏΡ.). ΠΠΎΠ»ΠΎΡΡΠΌ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠΎΠΌ Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠΈ Π² Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΆΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ Π±ΠΈΠΎΠΏΡΠΈΡ (ΠΏΠΎΡΡΠΌΠΈΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΊΠ°Π½Ρ), ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π² ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠΈΡΡ .
ΠΡΠΈΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π°
ΠΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅
Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Β«Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π°Β» ΠΎΡ ΡΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ². Π Π΅Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΈ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ±Π»Π΅Π³ΡΠΈΡΡ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΡ ΠΈ Π·Π°ΠΌΠ΅Π΄Π»ΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ.
ΠΡΠΎΡΠΈΠ»Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠ° ΠΎΠ±ΠΎΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ
ΠΠ±ΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π°Π»ΠΊΠΎΠ³ΠΎΠ»Ρ, ΡΠ°Π±Π°ΠΊΠ° ΠΈ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ², ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠ²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΈ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠΏΠ°Π½ΠΈΡ, ΡΠ²ΠΎΠ΅Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠΈ, Π»ΠΈΡ ΠΎΡΠ°Π΄ΠΊΠΈ ΠΈ ΠΎΠ±Π΅Π·Π²ΠΎΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ, Π²Π°ΠΆΠ½Ρ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠ²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ²ΠΎΠ² Π² ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠ½Π΅ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅ ΠΈ Π² ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΠ°ΡΡΠΈΠΈ, Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Ρ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Ρ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ. Π ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ, ΠΎΡΠΎΠ±ΡΠ΅ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΡΠΎΠ±Π»ΡΠ΄Π°ΡΡ Π΄Π»Ρ Π°Π½Π΅ΡΡΠ΅Π·ΠΈΠΈ, Ρ ΠΈΡΡΡΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΈΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΡΠΈΡ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ².
ΠΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ
ΠΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Ρ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΎ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΡ Π² Π΄Π΅ΡΡΠΊΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ΅. Π Π°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, ΡΡΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ ΡΡΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ. ΠΠΏΠΈΡΠ°Π½Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Ρ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΠΊ Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΈ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄Ρ
The article focuses on mitochondrial disorders in infancy and childhood. Authors consider historical, etiopathogenic and genetic aspects of this group of diseases. Main types of mitochondrial pathologies are described, as well as approaches to diagnostics and contemporary ideas of potential treatment methods.
ΠΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ β ΡΡΠΎ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ° Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΠΊΠΈ, Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠ°ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌΠΎΠΌ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ, Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡΠ°ΡΡΡ Π² ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈ ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΎΠ² ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ° [1].
ΠΠ»ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π³Π»Π°ΡΠΈΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΠΈΡΠ½Π°Ρ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ° ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ, ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ, ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈ Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ, Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΊΠ°Π½Π΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΡΡ Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅, Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π°.
ΠΠ°ΠΊ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ A. Munnich, Β«ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌ, Π² Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ, Π² Π»ΡΠ±ΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ΅, ΠΏΡΠΈ Π»ΡΠ±ΠΎΠΌ ΡΠΈΠΏΠ΅ Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΒ» [2].
ΠΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΡΡ Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΠΏΠΈ β Π³Π»Π°Π²Π½ΡΠΉ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΡΡ Π°ΡΡΠΎΠ±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΠ·ΠΌΠ°. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ Π½Π΅ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Β«Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΠΌΠΈ Π΄ΡΡ Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΏΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉΒ» (ΠΠΠ¦Π); ΡΡΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΊΠ»Π°ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ.
ΠΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ
R. Luft ΠΈ ΡΠΎΠ°Π²Ρ. (1962) ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ»ΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΡΡΡΡ ΠΈ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ [3]. S. Nass ΠΈ M. Nass (1963) ΠΎΡΠΊΡΡΠ»ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ° ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ (ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΊΠΎΠΏΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ Ρ ΡΠΎΠΌΠΎΡΠΎΠΌΡ) [4, 5]. Π 1960β1970 Π³Π³. ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ»Π°ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ, ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΡΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΎΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄ΠΈΡΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ. Π 1980-Π΅ Π³Π³. Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ-Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΡΡΠ΄Π° Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ (Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Ρ ΠΠ΅Π±Π΅ΡΠ°, ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ ΠΠΈΡΡΠΎΠ½Π°) [6].
ΠΡΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ
Π Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠ° ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ: 1) Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΠ°; 2) Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΡ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° ΠΆΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ; 3) Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠΊΠ»Π° ΠΡΠ΅Π±ΡΠ°; 4) Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ° ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ (OXPHOS) [1, 2].
ΠΡΠΈΡΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π² Π³Π΅Π½Π°Ρ , ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡΠΈΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠΈ, Π·Π°Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΎΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° Π² ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°Ρ (Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΡΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΠ΄Π΅Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π°Π·Ρ, ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΡΠΈΠΊΠ»Π° ΠΡΠ΅Π±ΡΠ°, ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠΈ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΠ΅ Π±Π΅Π»ΠΊΠΈ ΡΠ΅ΠΏΠΈ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² (Π¦Π’Π), ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅ΡΡ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½Π΅ΠΉ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Ρ, ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΎΡΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ»Π°, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΡ, Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ Ρ ΠΠΠ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ (ΠΌΡΠΠΠ) [2, 6].
ΠΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠΌ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ, Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΡΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡΠΌΠΈ. Π’Π΅ΠΌ Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅, ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΈΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ Π²Π½ΠΎΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌΡΠΉ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄ Π² ΠΏΠ°ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π· ΠΈ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ. ΠΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ, Π΄Π΅Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ, Π²ΠΎΡΠΏΠ°Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ, Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ/ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ°Π»ΡΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡΠΌΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π΅ΠΎΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΠ°ΠΌΠΈ.
ΠΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½Π΅Π»Π»ΠΎΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π² ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ΅, Π·Π° ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π·ΡΠ΅Π»ΡΡ ΡΡΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠΎΠ². ΠΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ Π»ΡΠ±ΡΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ° [6]. Π ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Ρ ΡΡΠΈΠΌ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½Π΅Π΅ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠΈ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ Β«ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΡΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡΠΌΠΈΒ» [1, 2].
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΉ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΠΎΠ², ΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ½ΡΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, Π²Π°ΡΠΈΠ°Π±Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π½Π΅Π°Π΄Π΅ΠΊΠ²Π°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΡ.
ΠΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠΌ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π² ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ°Ρ 1-Ξ³, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ (ΠΠ’Π€). ΠΠ΄Π΅Π½ΠΎΠ·ΠΈΠ½ ΡΡΠΈΡΠΎΡΡΠ°Ρ β ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ.
ΠΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΠΠ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Ρ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΠΠ (ΡΠΠΠ). Π ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΌ ΠΈΠ· 5 Π΄ΡΡ Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ ΡΡΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΠΠ, Π° Π½Π΅ ΠΌΡΠΠΠ. ΠΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡ I ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· 41 ΡΡΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ, ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ 7 ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡΡΡ ΠΌΡΠΠΠ, Π° ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ β ΡΠΠΠ. ΠΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡ II ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ 4 ΡΡΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ; Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΡ ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΠΠ. ΠΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡ III ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ Π΄Π΅ΡΡΡΡΡ ΡΡΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ; ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΡΠΠΠ β 1, ΡΠΠΠ β 9. ΠΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡ IV ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ 13 ΡΡΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ, ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ 3 ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡΡΡ ΠΌΡΠΠΠ, Π° 10 β ΡΠΠΠ. ΠΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡ V Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ 12 ΡΡΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΡΠΠΠ β 2, ΡΠΠΠ β 10 [2, 6].
ΠΠ°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΊ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ½ΡΠΌ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΠΌ. Π ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, ΡΡΡΠ°Π΄Π°ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½Ρ ΠΈ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ, ΡΠ²Π»ΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΎΠ·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠΌΠΈ: Π½Π΅ΡΠ²Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° (ΡΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΡΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΈ), ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° (ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΈ), ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ΅ (ΠΊΠ°ΡΠ΄ΠΈΠΎΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΈ), ΠΏΠΎΡΠΊΠΈ, ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ, ΡΠ½Π΄ΠΎΠΊΡΠΈΠ½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½Ρ ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. ΠΠΎ Π½Π΅Π΄Π°Π²Π½Π΅Π³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Π²ΡΠ΅ ΡΡΠΈ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ»ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π½ΠΎΠ·ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΡΠΌ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅ΠΌΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Π²ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 200 Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ, ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΠΠ [1, 2, 6].
ΠΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Ρ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ΠΉ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π΅Π½ΠΎΠΌΠ°. ΠΠ°ΠΊ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ P. F. Chinnery ΠΈ ΡΠΎΠ°Π²Ρ. (2004) ΠΈ S. DiMauro (2004), ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΌΡΠΠΠ Π±ΡΠ»ΠΈ Π²ΡΡΠ²Π»Π΅Π½Ρ Π² 1 ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π½Π° 8000 Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ, Π° ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° 11,5 ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² Π½Π° 100 ΡΡΡΡΡ Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ [7, 8].
Π ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ΅ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ ΠΎΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΡΠ΅Π½ Π΄ΠΎ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΡΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½Π΅Π»Π» β ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΡ ΠΎΡ 2 Π΄ΠΎ 10 ΠΊΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΠΠ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΡ ΠΊ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ, ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΡΠ°Π½ΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ, ΠΏΡΠΈΡΠ΅ΠΌ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎ ΠΎΡ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΠΠ.
ΠΠ΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ
ΠΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΠΊΠ° ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Π½Π΄Π΅Π»Π΅Π²ΡΠΊΠΎΠΉ Π² ΡΡΠ΅Ρ Π²Π°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΡ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠ°Ρ : 1) ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΡΠΊΠΎΠ΅ Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ (Π²ΡΡ ΡΠΈΡΠΎΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΡ, Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠΌΠΈΡΡ Π² Π½Π΅ΠΉ ΠΎΡΠ³Π°Π½Π΅Π»Π»Π°ΠΌΠΈ, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ ΡΠΉΡΠ΅ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠΉ); 2) Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΠΈΡ β ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ΅ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ (Π΄ΠΈΠΊΠΎΠ³ΠΎ) ΠΈ ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΠΠΠ; 3) ΠΌΠΈΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅Π³Π°ΡΠΈΡ (ΠΎΠ±Π° ΡΠΈΠΏΠ° ΠΌΡΠΠΠ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π΄ΠΎΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΠΌΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ) [1, 2].
ΠΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΠΠ Π½Π°ΠΊΠ°ΠΏΠ»ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ΅ΠΌ Π² 10 ΡΠ°Π· Π±ΡΡΡΡΠ΅Π΅ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π΅Π½ΠΎΠΌΠ°, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ½Π° Π»ΠΈΡΠ΅Π½Π° Π·Π°ΡΠΈΡΠ½ΡΡ Π³ΠΈΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ Π΅Π΅ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ Π±ΠΎΠ³Π°ΡΠΎ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ Π²ΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠ΄Π°, ΡΠ²Π»ΡΡΡΠΈΠΌΠΈΡΡ ΠΏΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ², ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠΈΡ Π² ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΡΡ . ΠΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΡ ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΡΠΠΠ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°ΡΡ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎΡΠΎΠ³ΠΎΠ²ΡΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ, ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ ΡΠ΅ΠΌ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΈ Π½Π°ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡ Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°Π½ΠΎΠΌΠ°Π»ΠΈΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π΄ΡΡ Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠ΅ΠΉ (ΠΏΠΎΡΠΎΠ³ΠΎΠ²ΡΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ). ΠΡΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ½ΡΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΡΠΠΠ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²Π°ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Ρ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π² ΠΎΡΠ³Π°Π½Π°Ρ ΠΈ ΡΠΊΠ°Π½ΡΡ . Π ΡΡΠΎΠΌ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π±Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Ρ Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ Ρ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄ΠΈΡΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡΠΌΠΈ. ΠΠ΄Π½ΠΈ ΠΈ ΡΠ΅ ΠΆΠ΅ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΡ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΡ A3243G β ΡΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ Ρ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠ°ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ·ΠΌΠ°ΠΌΠΈ β ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ MELAS, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΡΡ Π½Π°ΡΡΠΆΠ½ΡΡ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠΌΠΎΠΏΠ»Π΅Π³ΠΈΡ, ΡΠ°Ρ Π°ΡΠ½ΡΠΉ Π΄ΠΈΠ°Π±Π΅Ρ). ΠΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π³Π΅Π½Π°Ρ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΆΠ΅ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠ°. ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ MELAS [2].
Π Π°Π·Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ
ΠΡΠ»ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ, ΡΠΎ Π² ΠΈΡ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΠΎΠΊΠ°ΠΆΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅: ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ³Π°ΡΡΡΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ (MNGIE), ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π΄Π΅Π»Π΅ΡΠΈΠΉ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΠΠ, Π»ΠΈΠΏΠΈΠ΄Π½Π°Ρ ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ Ρ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ½ΠΈΡΠΈΠ½Π°, Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΡΠ½ΠΈΡΠΈΠ½ ΠΏΠ°Π»ΡΠΌΠΈΡΠΎΠΈΠ»ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ, ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ°Ρ Π°ΡΠ½ΡΠΉ Π΄ΠΈΠ°Π±Π΅Ρ, Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Ρ ΠΠ»ΡΠΏΠ΅ΡΡΠ°βΠ₯ΡΡΡΠ΅Π½Π»ΠΎΡ Π΅ΡΠ°, ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ ΠΠ΅ΡΠ½ΡΠ°βΠ‘Π΅ΠΉΡΠ°, Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Ρ ΠΠ΅Π±Π΅ΡΠ° (LHON), ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ ΠΠΎΠ»ΡΡΡΠ°ΠΌΠ°, ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ MEMSA, ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ ΠΠΈΡΡΠΎΠ½Π°, ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ SANDO, ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ MIRAS, ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ MELAS, ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ MERRF, ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ SCAE, ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ NARP, ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ ΠΠ°ΡΡΠ°, ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ CPEO, ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ ΠΠΈ ΠΈ Π΄Ρ. [1].
ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π² Π΄Π΅ΡΡΠΊΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ΅ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ: ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ MELAS (ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΠΎΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ, Π»Π°ΠΊΡΠ°Ρ-Π°ΡΠΈΠ΄ΠΎΠ· ΠΈ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ ΠΏΠ°ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ·ΠΌΡ), ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ MERRF (ΠΌΠΈΠΎΠΊΠ»ΠΎΠ½ΡΡ-ΡΠΏΠΈΠ»Π΅ΠΏΡΠΈΡ Ρ ΡΠ²Π°Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π²ΠΎΠ»ΠΎΠΊΠ½Π°ΠΌΠΈ), ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ ΠΠ΅ΡΠ½ΡΠ°βΠ‘Π΅ΠΉΡΠ° (Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ·ΠΎΠΌ, ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠΌΠΎΠΏΠ»Π΅Π³ΠΈΠ΅ΠΉ, ΠΏΠΈΠ³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠΌ, Π°ΡΠ°ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ, Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ), ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ NARP (Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ, Π°ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡ, ΠΏΠΈΠ³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΈΡ), ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ ΠΠΈ (ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΡΡΡΠ°Ρ Π½Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΠ·ΠΈΡΡΡΡΠ°Ρ ΡΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΠΎΠΌΠΈΠ΅Π»ΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ), Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Ρ ΠΠ΅Π±Π΅ΡΠ° (Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ) [1, 2].
ΠΠΌΠ΅Π΅ΡΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΏΡΠ» Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ, ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΠΠ, Π° ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΠΠ, ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ. Π Π½ΠΈΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Ρ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ: Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Ρ ΠΠ°ΡΡΠ° (ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ, ΠΊΠ°ΡΠ΄ΠΈΠΎΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ, ΡΡΠ°Π½Π·ΠΈΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎ- ΠΈ ΡΡΠΎΠΌΠ±ΠΎΡΠΈΡΠΎΠΏΠ΅Π½ΠΈΠΈ), ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ Π³Π°ΡΡΡΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ (Π°ΡΡΠΎΡΠΎΠΌΠ½ΠΎ-ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠ΅): ΠΏΡΠΎΠ·, ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠΌΠΎΠΏΠ»Π΅Π³ΠΈΡ, ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ, Π³Π°ΡΡΡΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ Π΄ΠΈΡΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ, ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ°Ρ ΠΊ ΠΊΠ°Ρ Π΅ΠΊΡΠΈΠΈ, Π»Π΅ΠΉΠΊΠΎΡΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ. ΠΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡ Π΄Π΅Π±ΡΡΠ° ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ Π²Π΅ΡΡΠΌΠ° Π²Π°ΡΠΈΠ°Π±Π΅Π»Π΅Π½ β ΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π° Π½ΠΎΠ²ΠΎΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π΄ΠΎ 43 Π»Π΅Ρ.
ΠΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠ° ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ
ΠΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΠΈ Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½Ρ: 1) ΠΌΠΈΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΠΎΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡ (Π½Π΅ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π½Π°Π³ΡΡΠ·ΠΎΠΊ, ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΡΡΡ, ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ½ΡΡΠ°); 2) ΡΡΠ΄ΠΎΡΠΎΠ³ΠΈ (ΠΌΠΈΠΎΠΊΠ»ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΡΠΎΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅); 3) ΠΌΠΎΠ·ΠΆΠ΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ (Π°ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡ, ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΡΡΠ΅ΠΌΠΎΡ); 4) ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π»Π°Π·ΠΎΒΠ΄Π²ΠΈΠ³Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π½Π΅ΡΠ²ΠΎΠ² (ΠΏΡΠΎΠ·, Π½Π°ΡΡΠΆΠ½Π°Ρ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠΌΠΎΠΏΠ»Π΅Π³ΠΈΡ); 5) ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΡΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ; 6) ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ ΠΏΠ°ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ·ΠΌΡ; 7) ΠΌΠΈΠ³ΡΠ΅Π½Π΅ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»ΠΈ; 8) ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ½ΠΎ-Π»ΠΈΡΠ΅Π²Π°Ρ Π΄ΠΈΡΠΌΠΎΡΡΠΈΡ; 9) Π΄ΠΈΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ (ΡΠ²ΠΎΡΠ°, ΡΠΏΠΈΠ·ΠΎΠ΄Ρ Π»Π΅ΡΠ°ΡΠ³ΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΠΌΡ); 10) Π΄ΡΡ Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ (Π°ΠΏΠ½ΠΎΡ, Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠ²Π΅Π½ΡΠΈΠ»ΡΡΠΈΡ, ΡΠ°Ρ ΠΈΠΏΠ½ΠΎΡ); 11) ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ°, ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ, ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΊ; 12) ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠ΅Π΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ [1, 2].
Π Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΠΈ: 1) ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΈ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ (Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠΌΠΎΠ±ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ, Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΡΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΠΆΠΈ, Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ°Π½ΠΊΠΈ ΠΈ Π΄Ρ.); 2) Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ΄Π΅Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, Π»Π΅ΠΉΠΊΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎ-ΡΠ΅Π·ΠΎΠ½Π°Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠΌΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ (ΠΠ Π’) Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°; 3) ΠΏΠΎΠ²ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΏΠΈΠ·ΠΎΠ΄Ρ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΠΌΡΠ΅ ΡΠΏΠΈΠ·ΠΎΠ΄Ρ ΡΠ²ΠΎΡΡ Ρ Π½ΠΎΠ²ΠΎΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ ; 4) Π½Π΅ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΠΌΠ°Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡ; 5) ΠΎΡΡΡΠ°Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π² ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ Π±Π΅Π· ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½; 6) ΠΎΡΡΠ³ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΠ½ΡΠΉ Π°Π½Π°ΠΌΠ½Π΅Π·; 7) Π²Π½Π΅Π·Π°ΠΏΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡ ΡΠ΄ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ° (ΡΡΠ΄ΠΎΡΠΎΠ³ΠΈ, ΡΠ²ΠΎΡΠ°, ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π° Π΄ΡΡ Π°Π½ΠΈΡ, Π²ΡΠ»ΠΎΡΡΡ, ΡΠ»Π°Π±ΠΎΡΡΡ, Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ½ΡΡΠ° β ΡΠ°ΡΠ΅ ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠΎΠ½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΠΌΠ°, Π»Π΅ΡΠ°ΡΠ³ΠΈΡ; ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΊ, Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π°ΡΡΠ΅Π΅ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΠΈ) [1, 2].
ΠΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ (Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅) ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅Π½Ρ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ Π½Π° Π²ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π»Π°ΠΊΡΠ°Ρ-Π°ΡΠΈΠ΄ΠΎΠ·Π° ΠΈ/ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Ρ-Π°ΡΠΈΠ΄ΠΎΠ·Π°. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΌΠΎΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ Π½Π΅ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ, ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ·ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π½Π° Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΊΠ΅ΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠ΅Π»Π° Π² ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ ΠΈ ΠΌΠΎΡΠ΅, Π°ΡΠΈΠ»ΠΊΠ°ΡΠ½ΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΡ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ Π² ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ ΠΈ ΠΌΠΎΡΠ΅ [9].
M. V. Miles ΠΈ ΡΠΎΠ°Π²Ρ. (2008) ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΡΠ½Π·ΠΈΠΌΠ° Q10 Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠΌ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π΄ΡΡ Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΏΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ [10].
Π¦ΠΈΡΠΎΠΌΠΎΡΡΠΎΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ Π»ΠΈΠΌΡΠΎΡΠΈΡΠΎΠ² (ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ°, ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ).
ΠΠ· ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ (ΠΏΠΎΠΌΠΈΠΌΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ²ΠΈΠ·ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ) ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π±ΠΈΠΎΠΏΡΠΈΡ ΡΠΊΠ΅Π»Π΅ΡΠ½ΡΡ ΠΌΡΡΡ Ρ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π³ΠΈΡΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΉ β Π΄Π»Ρ Π²ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π½ΠΎΠΌΠ΅Π½Π° Β«ΡΠ²Π°Π½ΡΡ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΡΡ Π²ΠΎΠ»ΠΎΠΊΠΎΠ½Β» (ragged red fibers β RRF) Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌ Π±ΠΈΠΎΠΏΡΠ°ΡΠ΅. Π‘ΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈ Ρ Β«ΡΠ²Π°Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π²ΠΎΠ»ΠΎΠΊΠ½Π°ΠΌΠΈΒ» ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅: MELAS, MERRF, KSS, PEO (ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠ°Ρ Π½Π°ΡΡΠΆΠ½Π°Ρ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠΌΠΎΠΏΠ»Π΅Π³ΠΈΡ), Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ ΠΠΈΡΡΠΎΠ½Π°. Π‘ΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΡ Π±Π΅Π· RRF: Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Ρ Leigh, NARP, LHON (Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡ ΠΠ΅Π±Π΅ΡΠ°) [2].
ΠΠ΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΡΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ ΠΊ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΉ ΠΈ ΡΠ΅ΠΊΠ²Π΅Π½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΠΠ.
ΠΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ
Π’Π΅ΡΠ°ΠΏΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ, ΠΊ ΡΠΎΠΆΠ°Π»Π΅Π½ΠΈΡ, Π½Π΅ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π°. Π‘ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΉ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΡΠΎΠΉ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ. Π’Π΅ΠΌ Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅, Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΡΠ°Π½Π°Ρ ΠΌΠΈΡΠ° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π° ΠΈ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π° Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΠ·ΠΌΠ° ΠΈ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°Π΄Π΅ΠΊΠ²Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ.
ΠΡΠΈ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠ΅ MELAS Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ Π±ΡΡΡ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΎ Π½Π° Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ΄ΠΎΡΠΎΠ³, ΡΠ½Π΄ΠΎΠΊΡΠΈΠ½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ², ΡΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°.
P. ΠΠ°ufmann ΠΈ ΡΠΎΠ°Π²Ρ. (2006) ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π»Π°ΠΊΡΠ°ΡΠ° ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΠΈΡΡΠ΅Ρ Ρ ΡΡΠΆΠ΅ΡΡΡΡ Π½Π΅Π²ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΡΠ΅Π»Π΅ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ Π΄ΠΈΡ Π»ΠΎΡΠ°ΡΠ΅ΡΠ°Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Π»Π°ΠΊΡΠ°ΡΠ° [11]. Π Π½Π°ΡΠ΅ΠΉ ΡΡΡΠ°Π½Π΅ Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄ΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»ΠΎΠΊΡΠΎΠ±ΡΡΠΈΠ»ΡΠΎΡΡΠΎΠ½ΠΈΠ»Π΄ΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»Π°Ρ (ΠΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΡΡΠΎΠ½) [12].
Π ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΡ ΡΠΏΠΎΠ½ΡΠΊΠΈΡ Π°Π²ΡΠΎΡΠΎΠ² Y. Koga ΠΈ ΡΠΎΠ°Π²Ρ. (2002, 2005, 2006, 2007) Ρ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΌ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠΌ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΎΡΡ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ L-Π°ΡΠ³ΠΈΠ½ΠΈΠ½Π° (ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΠΊΠ° NO) β Π΄Π»Ρ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ Π²Π°Π·ΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π°ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π² ΠΎΡΡΡΠΎΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π΅ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠΎΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΆΠ΅ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΡ ΡΠΏΠΈΠ·ΠΎΠ΄ΠΎΠ² [13β16].
Π‘ΡΠ΅Π΄ΠΈ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ², ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΡΠΈΠ³ΡΡΠΈΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅: Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ Π1 (ΡΠΈΠ°ΠΌΠΈΠ½) β 400 ΠΌΠ³/ΡΡΡ, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ Π2 (ΡΠΈΠ±ΠΎΡΠ»Π°Π²ΠΈΠ½) β 100 ΠΌΠ³/ΡΡΡ, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ Π‘ (Π°ΡΠΊΠΎΡΠ±ΠΈΠ½ΠΎΠ²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°) β Π΄ΠΎ 1 Π³/ΡΡΡ, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ Π (ΡΠΎΠΊΠΎΡΠ΅ΡΠΎΠ») β 400 ΠΠ/ΡΡΡ, Π½ΠΈΠΊΠΎΡΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠ΄ (Π½ΠΈΠ°ΡΠΈΠ½) β Π΄ΠΎ 500 ΠΌΠ³/ΡΡΡ, ΠΊΠΎΡΠ½Π·ΠΈΠΌ Q10 β ΠΎΡ 90 Π΄ΠΎ 200 ΠΌΠ³/ΡΡΡ, L-ΠΊΠ°ΡΠ½ΠΈΡΠΈΠ½ β ΠΎΡ 10 ΠΌΠ³ Π΄ΠΎ 1β2 Π³/ΡΡΡ, ΡΠ½ΡΠ°ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° β ΠΎΡ 25 ΠΌΠ³ Π΄ΠΎ 1,5 Π³/cΡΡ, ΠΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΡΡΠΎΠ½ 15% β 1,0 ΠΌΠ» Π½Π° 5 ΠΊΠ³ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΡΠ΅Π»Π°. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΈΡΠΎΡ ΡΠΎΠΌ Π‘ (Π²Π½ΡΡΡΠΈΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ), Π Π΅Π°ΠΌΠ±Π΅ΡΠΈΠ½ (Π²Π½ΡΡΡΠΈΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ) ΠΈ Π¦ΠΈΡΠΎΡΠ»Π°Π²ΠΈΠ½ (Π²Π½ΡΡΡΠΈΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠΎΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ) [17, 18].
Π ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ² ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΠΈ Π²ΡΡΡΡΠΏΠ°ΡΡ ΠΊΠΎΡΡΠΈΠΊΠΎΡΡΠ΅ΡΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΠΌΠΈΠ½Π΅ΡΠ°Π»ΠΎΠΊΠΎΡΡΠΈΠΊΠΎΠΈΠ΄Ρ (ΠΏΡΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ Π½Π°Π΄ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ), Π°Π½ΡΠΈΠΊΠΎΠ½Π²ΡΠ»ΡΡΠ°Π½ΡΡ β ΠΏΡΠΈ ΡΡΠ΄ΠΎΡΠΎΠ³Π°Ρ /ΡΠΏΠΈΠ»Π΅ΠΏΡΠΈΠΈ (ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ Π²Π°Π»ΡΠΏΡΠΎΠ΅Π²ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΈ Π΅Π΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅, ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π°Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π±Π°ΡΠ±ΠΈΡΡΡΠ°ΡΠΎΠ²). Π Π½Π°ΡΠΈΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΠ΄ΠΎΡΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΠ΅ΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠ² Π»Π΅Π²Π΅ΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅ΡΠ°ΠΌ (ΠΠ΅ΠΏΠΏΡΠ°), ΡΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΠΌΠ°Ρ (Π’ΠΎΠΏΠ°ΠΌΠ°ΠΊΡ) ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΡ ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΠΉ.
ΠΠ΅ΠΉΡΠΎΠ΄ΠΈΠ΅ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΏΡΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΎΠΌ Π΄ΠΈΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½ΡΡΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΡ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° β Π΄ΠΎ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π±Π»ΠΎΠΊΠ° (ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½ ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΠ³Π°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ Π½Π° ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅). Π’Π°ΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠ΅Π²ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ»Π° Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ Β«ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Π±Π»ΠΎΠΊΠ°Β» (going around the block). ΠΠ°ΠΆΠ½ΡΠΌ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π² ΡΡΠΎΠΌ ΠΏΠ»Π°Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ° ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠΌ ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΠ° (Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΠ΄Π΅Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π°Π·Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ° Ρ ΡΠΎΠΏΡΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠ²/Π³Π»ΠΈΠΊΠΎΠ³Π΅Π½Π°/Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ). ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΡΡΡΡΡ ΠΊΠ΅ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π½Π°Ρ Π΄ΠΈΠ΅ΡΠ° ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΆΠΈΡΠΎΠ²ΡΡ Π΄ΠΈΠ΅Ρ [19].
Π¨ΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΡΠ²Π»ΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ ΠΏΠΈΡΠ΅Π²ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ (ΠΊΠΎΡΠ½Π·ΠΈΠΌ Q10, L-ΠΊΠ°ΡΠ½ΠΈΡΠΈΠ½, Π°ΡΠ΅ΡΠΈΠ»-L-ΠΊΠ°ΡΠ½ΠΈΡΠΈΠ½, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ Π2, Π°ΡΠΊΠΎΡΠ±ΠΈΠ½ΠΎΠ²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ Π, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ Π1, Π½ΠΈΠΊΠΎΡΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠ΄, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ Π6, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ Π12, Π±ΠΈΠΎΡΠΈΠ½, ΡΠΎΠ»ΠΈΠ΅Π²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ Π, Ξ±-Π»ΠΈΠΏΠΎΠ΅Π²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°, ΡΠ½ΡΠ°ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°, Se) [19]. Π Π΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠ·Π±Π΅Π³Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π°Π»ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ², ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΠΎΠ±ΠΎΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ (Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ΄Π°Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠΈΡΠΎΠ², Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ², ΡΠ°Ρ Π°ΡΠΎΠ·Ρ, ΠΊΡΠ°Ρ ΠΌΠ°Π»Π°, Π°Π»ΠΊΠΎΠ³ΠΎΠ»Ρ, ΠΊΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½Π°, ΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ½Π°ΡΡΠΈΡ Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠ°ΡΠ°; ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΠΈΡΠΈ ΠΈ Π½Π΅Π°Π΄Π΅ΠΊΠ²Π°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΈΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ). ΠΡΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ (ΡΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅, ΠΏΠ°ΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅, Π³Π°ΡΡΡΠΎΡΡΠΎΠΌΠΈΡ) [19].
Π§ΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½Π°Ρ Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠ° ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ, ΠΏΠΎΠΈΡΠΊ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΠ΅Π² ΡΡΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ Π½Π° ΡΡΠ°ΠΏΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄Π²Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ, Π΄ΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ. ΠΡΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ΄Π±ΠΎΡΠ° Π°Π΄Π΅ΠΊΠ²Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠ²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡ ΡΠ΄ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½Π²Π°Π»ΠΈΠ΄ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ Ρ ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΈΠΌΠΈ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ.
C. S. Chi (2015) ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π² ΠΏΠ΅Π΄ΠΈΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ, Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π³ΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌ ΠΊΠ°ΡΠ°ΠΌΠ½Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΊ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ΅ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΈ Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ [20].
ΠΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°
* ΠΠΠ£ ΠΠΠ Π ΠΠΠΠ£ ΠΈΠΌ. Π. Π. ΠΠΈΡΠΎΠ³ΠΎΠ²Π° ΠΠ Π Π€, ΠΠΎΡΠΊΠ²Π°
** ΠΠΠ£ ΠΠΠ ΠΠΠΠΠ£ ΠΈΠΌ. Π. Π. Π‘Π΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠ²Π° ΠΠ Π Π€, ΠΠΎΡΠΊΠ²Π°